persoonlijk verhaal over burn-out

maandag 28 december 2015 | Onderwerpen: wijsheid, lichaam, signalen, zijn, vertrouwen, Burn-out, Voelen

In 2009 overkwam het mij: een burn-out. Ik was er door verrast terwijl -achteraf gezien- ik toch wel veel signalen van mijn lichaam had gekregen. Het verraderlijke van een burn-out is dat het een sluipend proces is. Mijn grenzen op het gebied van werk en studie had ik telkens wat weten op te rekken. Ik dacht steeds “nog even volhouden, straks is er ruimte voor vakantie / uitrusten / leuke dingen”. Alleen dat “even volhouden” was helemaal niet eventjes…. Jarenlang werkte ik te hard. Mijn opvoeding, waarin doorzetten als kwaliteit werd gezien, droeg daaraan bij. Opgeven was geen optie, ik zou (onbewust) doorgaan tot ik erbij neer viel en dat gebeurde dan ook, letterlijk.

Hard werken, weinig waardering

In mijn studies en werk had ik veel te maken met deadlines. Tijdens mijn studie op de Academie van Bouwkunst werkte ik overdag en ging ik ’s avonds en op vrijdagen naar school. Weekenden waren gevuld met huiswerk. In plaats van een welverdiende pauze na een behaalde deadline, kondigde zich vrijwel meteen de volgende deadline aan. In het vakgebied waarin ik werkzaam was werd dat als normaal gezien. Wat niet helemaal normaal was, was het gebrek aan waardering in het bedrijf waar ik destijds werkte. Maar - eerlijk is eerlijk - ik had ook te weinig waardering voor mezelf. Hard werken zonder waardering is extra zwaar en eist vroeg of laat zijn tol.

In de maanden voorafgaand aan mijn burn-out begonnen de serieuze signalen: een keer flauwvallen tijdens een korte vakantie, ziek worden in weekenden, niet meer echt herstellen en fit zijn, proberen extra te slapen etc. Maar uiteindelijk was er geen kruid meer tegen gewassen. Ik kreeg plotseling huilbuien, verwarde gedachten en voelde me lichamelijk en geestelijk doodmoe. Zelfs de meest simpele dingen lukten me niet meer. Zo kostte het ontzettend veel moeite om in mijn woonplaats Amsterdam de talloze bolle bruggetjes over de grachten op te fietsen. Ook traplopen ging eigenlijk niet meer. Hijgend stond ik na de minste of geringste inspanning naar lucht te happen.

Zelfs het beantwoorden van de telefoon was teveel moeite. Wanneer iemand me belde en belangstellend vroeg hoe het met mij ging zocht ik koortsachtig naar een zo kort mogelijk antwoord. Het uitspreken van zinnen met meer dan 3 woorden was me al teveel!

Tijdens mijn eerste afspraak bij de bedrijfsarts barstte ik in huilen uit… zijn diagnose “burn-out” sloeg in als een bom. Ik kon niet langer meer ontkennen dat er wel degelijk iets serieus aan de hand was. Iets wat niet meer met een paar weken rust vanzelf over zou gaan. Iets wat sterker was dan mijn doorzettingsvermogen. Ik had verloren, gefaald, althans zo voelde het.

De sneeuwstorm

Ik herinner me nog goed dat ik in die periode een sterk aansprekend beeld had van mezelf waarbij ik in een dichte sneeuwstorm op een ski-piste stond. De sneeuw dwarrelde voor mijn ogen als een televisiebeeld met slechte ontvangst. Ik wist niet meer wat voor, achter, links, rechts, omhoog of omlaag was. Het landschap had geen zichtbare horizon meer en ik was volkomen gedesoriënteerd. Ik realiseerde me dat de omstandigheden zodanig waren dat ik letterlijk en figuurlijk geen stap meer voor-of achteruit kon doen. De enige optie was om te blijven waar ik was. Ik kon me niet meer op de buitenwereld richten, daar was alles ruis geworden. Het enige wat ik kon doen was stilstaan en naar binnen keren.

In die periode van stilte ben ik ook echt naar binnen gegaan. Wat was er met me gebeurd? Waar was het mis gegaan? Behalve heel veel slapen (en heel veel wakker liggen terwijl ik doodmoe was) ben ik gaan schrijven in een dagboek. Binnen in die stilte kon ik af en toe voelen wat goed was om te doen zoals proberen om elke dag een half uur te wandelen, om te bewegen en om even in de buitenlucht te zijn. Ik probeerde dan om ergens een kop koffie te gaan drinken zodat ik nog iets van “het sociale leven” meekreeg al was het dan maar vanaf de zijlijn.

Zelfonderzoek

Er kwamen allerlei vragen aan mezelf zoals “Wie ben ik als ik niet presteer?” "Kan ik mezelf toestaan om niet mijn best te doen?” “Hoe is het als iets niet lukt?” Via een re-integratietraject en vele sessies bij een lichaamsgerichte coach kwam ik in aanraking met Rebalancing. Hetgeen wat me raakte bij Rebalancing was dat het niet ging over mentale concepten of verstandelijke analyses, maar dat het ging over mijn eigen ervaringen. Van denken naar voelen dus. Ik realiseerde me dat ik vooral in mijn hoofd geleefd had en de connectie met mijn eigen lichaam was vergeten. Geen wonder dat ik daardoor mijn lichamelijke signalen had gemist!

Ik begon me te realiseren hoe belangrijk het is om mijn hele lichaam te “bewonen” in plaats van alleen aanwezig te zijn in mijn hoofd. Ik realiseerde me dat ratio op zich niet verkeerd is, maar dat het wel heel armoedig wordt als daarbij geen ruimte meer is voor vertrouwen, verwondering, waardering en verbinding. Om echt te kunnen ontspannen en op te laden zijn dat belangrijke ervaringen.

Van denken naar voelen naar zijn

Al met al kan ik zeggen dat mijn burn-out me nederig heeft gemaakt naar het leven. Het leven is niet zo maakbaar als we hier in de Westerse wereld vaak willen geloven. Door vaker stil te staan, te voelen en zelfonderzoek te doen realiseer ik me dat er in mij innerlijke wijsheid is. Niet de wijsheid die uit boeken komt (“geleende kennis”) maar een ander soort weten dat diep van binnen zit. Deze wijsheid zit in ieder van ons. Het lichaam is hierbij een fantastische ingang, want we kunnen alleen maar ervaren via ons lichaam. Angst, vreugde, verdriet, vermoeidheid, energie….alles is voelbaar door middel van het lichaam. Belangrijk dus om wat minder prioriteit te geven aan het hoofd - en alle ideeën die we daar vormen - en om meer in overeenstemming te leven met wat we werkelijk voelen.

Door meer ruimte te geven aan mijn gevoelservaringen werd "moeten" "mogen". En dat maakt een wereld van verschil! Dit betekende concreet dat ik leerde dat ik minder hard mag werken, dat ik mijn grenzen mag aangeven, dat ik niet altijd een doorzetter hoef te zijn, dat ik “nee” mag zeggen als ik weerstand voel. Dat weerstand voelen eigenlijk betekent dat ik een grens tegenkom waar ik even bij mag stilstaan.

Het betekent de verantwoordelijkheid nemen voor mijn eigen lijf en leven. Het betekende ook afscheid nemen van mijn ambities. Mijn ambities zijn veranderd tot een houding waarin ik het leven zie als proces waarin zich van alles kan ontvouwen. Mijn innerlijke wijsheid is een gids geworden. De signalen van mijn lichaam een kompas. Er is meer ruimte voor vertrouwen, verwondering, waardering en verbinding.

Ik zie mijn burn-out nu als een transformatieve kracht die van een geheel ander niveau kwam dan ik had kunnen bedenken. Ik voel en begrijp steeds beter wat Osho bedoelde toen hij zei: “Life is not a problem to be solved, but a mystery to be lived.”


- Chris Dijkstra | simmerblau | december 2015 -

beelden: tekening door Chris Dijkstra
 

Reacties op "persoonlijk verhaal over burn-out":

Wil je reageren op "persoonlijk verhaal over burn-out"?